Obecnie istnieje kilka celów i zadań UE, które wpływają na rozwój odnawialnych źródeł energii (OZE) w Europie. Istnieje jednak szereg barier, które należy pokonać, aby cele te mogły zostać zrealizowane. Niektóre z tych barier są związane z obszarem polityki, podczas gdy inne są związane z czynnikami ekonomicznymi.
Strategia Farm to Fork
Prawie dwa lata temu Komisja Europejska opublikowała strategię Farm to Fork, nowe podejście do promowania wartości zrównoważonego rozwoju żywności. Dokument ten oferuje kompleksową wizję przyszłości europejskiej żywności i rolnictwa. Nakreśla kluczowe cele i założenia polityki oraz sugeruje szereg potencjalnych innowacji w zakresie przekształceń poziomu produkcji. Strategia wskazuje również, że konsumenci potrzebują więcej informacji, aby dokonywać wyborów dotyczących zrównoważonej żywności.
Strategia Farm to Fork jest kluczowym elementem Europejskiego Zielonego Ładu, ram politycznych promujących zrównoważone praktyki w zakresie żywności i rolnictwa. Stanowi ona również ramy dla wdrażania nowej Wspólnej Polityki Rolnej (WPR). Jej cele obejmują zwiększenie bezpieczeństwa żywnościowego, poprawę jakości żywności i wody, odwrócenie utraty różnorodności biologicznej oraz przygotowanie na spowolnienie gospodarcze.
UE polega na imporcie z innych krajów, aby wyprodukować większość swojej żywności. Ponadto do UE importuje się dużą ilość zbóż do produkcji biopaliw. Produkty te zostały skrytykowane za ich wpływ na środowisko. Twierdzą one, że wytwarzają zero emisji, ale badania wykazały, że ich emisje mogą w rzeczywistości mieć wpływ na klimat. Ponadto, większość konsumentów raczej nie zgadza się z ideą stosowania biopaliw.
Strategia Farm to Fork ma pomóc w promowaniu zrównoważonych praktyk żywnościowych, zwłaszcza poprzez zachęcanie sektora detalicznego do zwiększenia opcji zdrowej żywności i stymulowanie produkcji żywności ekologicznej. Proponuje również działania wspierające producentów pierwotnych. Strategia uznaje, że produkcja żywności musi być zrównoważona przy wspólnym wysiłku producentów, detalistów i konsumentów. Strategia sugeruje, że ograniczenie stosowania nawozów może być konieczne do ustabilizowania cen żywności.
Strategia podkreśla również znaczenie poprawy dobrostanu zwierząt. Lepszy dobrostan zwierząt poprawia ich zdrowie i sprzyja produkcji wysokiej jakości żywności. Strategia sugeruje również, że etykiety żywności mogą być wykorzystywane do edukowania konsumentów na temat znaczenia użytków zielonych i korzyści płynących z rolnictwa ekologicznego.
Strategia uznaje również, że agencja do realizacji strategii będzie musiała być wspierana przez decydentów i inne zainteresowane strony. Będzie to wymagało realokacji zasobów na poziomie gospodarstwa i wdrożenia bardziej radykalnych zmian.
Obszar polityki Czysta energia
Rozwój energii odnawialnej jest krytycznym elementem planu transformacji energetycznej Unii Europejskiej. Obecnie około 40 procent miksu energetycznego Unii Europejskiej stanowią źródła odnawialne. W ciągu najbliższych ośmiu lat całkowita ilość wytworzonej energii odnawialnej osiągnie 1200 gigawatów.
Mimo że sektor czystej energii ma wiele zalet, branża ta nadal jest branżą o wysokich kosztach. Jedną z głównych przeszkód są niedobory siły roboczej. Rządy muszą poprawić zdolność innowacyjną małych firm i wspierać środowisko innowacyjne.
Obszar polityki Czysta energia promuje wykorzystanie odnawialnych źródeł energii w celu zmniejszenia emisji gazów cieplarnianych. Celem jest zwiększenie udziału odnawialnych źródeł energii w europejskim miksie energetycznym z 35% do 45% do 2030 roku.
W perspektywie długoterminowej rozwój czystej energii ma pozytywny wpływ na wzrost gospodarczy. Europejska Rada Innowacji przeznaczyła 300 mln euro na wsparcie innowacji tworzących rynek.
Unia Europejska planuje ograniczyć emisję dwutlenku węgla o 55 procent do 2030 roku. Plan obejmuje działania mające na celu zmniejszenie zużycia ropy i gazu, zmniejszenie liczby samochodów z silnikami spalinowymi na drogach oraz rozwój infrastruktury paliw alternatywnych. Obejmuje również program szkolenia umiejętności, aby rozwiązać problem niedoboru pracowników.
Komisja Europejska szacuje, że do końca tego roku ograniczy dwie trzecie importu gazu do Unii Europejskiej. Będzie też dywersyfikować źródła gazu ziemnego i poprawiać efektywność energetyczną. Ponadto Unia Europejska rozważa umowy handlowe z krajami Afryki i Ameryki Łacińskiej.
Strategia energetyczna Unii Europejskiej zawiera kilka zachęt do rozwoju energii odnawialnej. Obejmuje ona pakiet Czysta energia dla wszystkich Europejczyków, który ma na celu poprawę koordynacji systemów energetycznych w Europie.
Ponadto zawiera nowy system handlu emisjami. Wzywa również do wycofania węgla do 2030 roku i wycofania gazu kopalnego do 2035 roku. Aby osiągnąć ten cel, Europa musi dysponować obfitymi zasobami surowców. Surowce te obejmują aluminium i miedź, które są wykorzystywane w europejskich sieciach elektrycznych. Muszą one również zostać poddane rafinacji w celu wytworzenia technologii czystej energii.
Wytwarzanie energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych musi wzrosnąć pięciokrotnie w latach 2020-2040, aby system energetyczny był w pełni odnawialny
W raporcie MAE „Net Zero do 2050 r.” określono ambitną ścieżkę, którą świat powinien podążać, aby osiągnąć czystą przyszłość energetyczną. Pokazuje on potencjał potrojenia globalnej produkcji energii elektrycznej i wskazuje, w jaki sposób świat może stać się producentem energii elektrycznej o zerowej emisji dwutlenku węgla netto do 2050 roku. Aby osiągnąć ten cel, ścieżka ta wymaga ogromnego zwiększenia mocy w zakresie energii wiatrowej i słonecznej. Pokazuje również, jak emisje z przemysłu ciężkiego mogą zostać zdekarbonizowane dzięki technologii wodorowej.
Raport IEA dowodzi, że wytwarzanie energii elektrycznej z wiatru i słońca jest podstawą systemu energetycznego przyszłości. Ścieżka wymaga pięciokrotnego wzrostu produkcji energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych w latach 2020-2040. Zwiększyłaby ona również udział energii elektrycznej wytwarzanej ze źródeł odnawialnych do około 50 % do roku 2050. Przyczyniłoby się to do dekarbonizacji innych sektorów i zmniejszenia globalnych emisji.
Ważne jest również, że ta ścieżka wymagałaby dalszego opóźnienia, aby osiągnąć zero netto do 2050 roku. Aby to się udało, potrzebujemy wsparcia ludzi. Pomimo tego, że odnawialne źródła energii będą siłą napędową dekarbonizacji, wciąż napotykają wyzwania związane z dotarciem ich mocy do ośrodków miejskich. Raport IEA pokazuje, że wyzwania te można pokonać, jeśli nastąpi powszechna elektryfikacja gospodarki.
Ścieżka obejmuje również wykorzystanie wodoru do zastąpienia węgla. Jest to stosunkowo nowa technologia, a raport mówi, że ma ona zastosowania praktycznie w każdym większym sektorze. Jest to również „filar dekarbonizacji”.
Nowy NZE MAE wykorzystuje połączenie modelu World Energy Outlook i modelu Energy Technology Perspectives. To nowe połączenie pomaga zminimalizować zmienność rynków energetycznych, a jednocześnie dostarcza bardziej szczegółowych informacji. Uwzględnia również dane ze źródeł krajowych.
Raport zawiera graficzny przegląd globalnej produkcji energii elektrycznej według źródeł oraz szczegółową mapę drogową etapów wdrażania energii odnawialnej. Zawiera również pełne tabele danych.
Nowa ścieżka NZE IEA ma potencjał, aby doprowadzić świat do zerowej emisji dwutlenku węgla netto wcześniej niż większość ścieżek zalecanych przez IPCC. Ścieżka ta charakteryzuje się również nieco niższą liczbą emisji niż ścieżki IPCC na poziomie 1,5C.
Bariery dla zwiększonego i szybszego wdrażania
W całej Europie musimy znacznie przyspieszyć wdrażanie zrównoważonej energii odnawialnej. Dotyczy to energii wiatrowej i słonecznej. Istnieją jednak kluczowe bariery dla przyspieszonego wdrażania, które należy wyeliminować.
Jedną z tych barier jest wydawanie pozwoleń. Komisja Europejska zaproponowała uproszczenie procesu wydawania zezwoleń. Jednak długie terminy wydawania pozwoleń pozostają głównym wąskim gardłem dla projektów związanych z energią odnawialną. W osiemnastu krajach, które zakończyły analizy czasu wydawania pozwoleń na lądową energię wiatrową, opóźnienia przekraczały dwa lata. W dziewięciu z tych krajów opóźnienia przekroczyły cztery lata.
Komisja Europejska zaproponowała rewizję dyrektywy o energii odnawialnej. Przywróciłaby ona wiążące cele krajowe dla państw członkowskich, określiła minimalny 32% udział odnawialnych źródeł energii w końcowym zużyciu energii do 2030 roku oraz zwiększyła cel Unii Europejskiej w zakresie energii odnawialnej.
Pakiet Komisji REPowerEU wyznacza cel 1236 GW mocy odnawialnej do 2030 roku. Jednak do 2026 roku zostanie dodane tylko 38 GW. Możliwe, że UE nieznacznie przekroczy swój cel na 2030 rok.
W związku z tym do 2030 r. będzie istniała potrzeba przyspieszenia wdrażania energii odnawialnej. Oprócz przyspieszenia wdrażania energii odnawialnej, UE musi usunąć bariery związane z wydawaniem pozwoleń. Można to osiągnąć poprzez podejście całościowe, obejmujące planowanie przestrzenne. Wymaga to również wsparcia dla elastyczności po stronie popytu i integracji systemu energetycznego. Ponadto przemysł musi przeprojektować produkty i procesy produkcyjne, aby zużywać mniej energii.
Jedną z kluczowych barier jest brak jasności co do nadrzędnych zasad. Konieczna jest zatem poprawa ram politycznych. Należy również zapewnić, aby ograniczone ilości gazów niekopalnych były przydzielane sektorom, które trudno poddają się dekarbonizacji. Należą do nich energia elektryczna, ogrzewanie i chłodzenie oraz transport.
Inną kluczową barierą jest brak spójności w podejściu do polityki. Na przykład w przypadku bioenergii nadal obowiązują kryteria zrównoważonego rozwoju, które zachęcają do stosowania rodzajów bioenergii zwiększających emisje. Obecne kryteria zrównoważonego rozwoju dla bioenergii powinny zostać zmienione, aby zapewnić, że wykorzystanie niektórych rodzajów bioenergii nie jest niekorzystne.
Całościowe podejście wymaga również silnej koordynacji dyrektywy w sprawie energii odnawialnej i dyrektywy w sprawie charakterystyki energetycznej budynków. Potrzebne jest również wsparcie dla elastyczności po stronie popytu, takiej jak stacje ładowania pojazdów elektrycznych. Ponadto należy wprowadzić bardziej wiążące środki zachęcające do stosowania ogrzewania geotermalnego i magazynowania ciepła.